Aktualnie w ramach rolniczego handlu detalicznego sprzedaż produktów wytworzonych przez rolnika jest możliwa wyłącznie konsumentom końcowym. Organizacje społeczne domagają się dopuszczenia zbywania takiej żywności również na rzecz podmiotów, takich jak: sklepy, restauracje i stołówki. W dniu 25 września 2018 r. do Sejmu trafił projekt ustawy, która dopuszcza sprzedaż przez rolników swoich produktów ww. podmiotom.
Sprzedaż żywności wyprodukowanej w gospodarstwie rolnym jest działaniem oczekiwanym zarówno ze strony rolników posiadających niewielkie tradycyjne gospodarstwa rolne, ale i ze strony konsumentów, którzy mogą nabyć żywność w dobrej cenie wiadomego pochodzenia, bez długiego łańcucha dostaw i pośredników.
Rolniczy handel detaliczny
W naszym porządku prawnym funkcjonują pojęcia sprzedaży bezpośredniej, dostaw bezpośrednich i rolniczego handlu detalicznego.
Sprzedaż bezpośrednia dotyczy wyłącznie nieprzetworzonych produktów pochodzenia zwierzęcego takich jak, np. mleko surowe, surowa śmietana, jaja, miód, ryby i niektóre rodzaje mięsa, np. drobiowego, króliczego, z nutrii i zwierząt łownych.
Dostawy bezpośrednie dotyczą produktów roślinnych np. płodów rolnych, ziół, grzybów i są realizowane bezpośrednio przez producentów, którzy dostarczają je do konsumentów finalnych lub do zakładów detalicznych zaopatrujących tych konsumentów (np. sklepów, stołówek, gospodarstw agroturystycznych, czy restauracji) i mogą być realizowane na ograniczonym obszarze.
Rolniczy handel detaliczny dotyczy każdego rodzaju żywności, tj. pochodzenia zwierzęcego i niezwierzęcego, nieprzetworzonej i przetworzonej. W ramach handlu detalicznego możliwa jest produkcja, w tym przetwarzanie żywności, np. produkcja serów, masła, jogurtów, wędlin, wędzonych ryb, dżemów, marynat, pieczywa i jej sprzedaż wyłącznie konsumentom końcowym np. na targu.
Aktualny stan prawny
Rolniczy handel detaliczny dotyczy zbywania żywności konsumentowi finalnemu bez pośrednictwa, przy czym żywność ta ma pochodzić w całości lub części (co najmniej 50%) z własnej hodowli, uprawy lub chowu. Ilości zbywanej żywności w ramach RHD są limitowane. Rolnik zobowiązany jest do dokumentowania dziennej sprzedaży w ewidencji uproszczonej, prowadzonej we własnym zakresie. Roczna wartość sprzedaży przetworzonej żywności zwolniona jest z podatku do wysokości 20 tys. zł. Po przekroczeniu tej kwoty rolnik zobowiązany jest do zgłoszenia w urzędzie skarbowym, rejestracji sprzedaży poprzez kasę fiskalną i płacenia podatku w formie 2% ryczałtu (do 150 tys. euro) lub na zasadach ogólnych (pow. 150 tys. euro). Do produkcji żywności, jej przetwarzania w ramach rolniczego handlu detalicznego rolnik nie może nikogo zatrudnić, może ją produkować sam i przy pomocy najbliższej rodziny.
Rolnika prowadzącego sprzedaż w ramach rolniczego handlu detalicznego obowiązują podstawowe wymagania w zakresie bezpieczeństwa żywności wprowadzanej do obrotu.
W aktualnym stanie prawnym przepisy podatkowe utrudniają możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku od przychodów ze sprzedaży na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, w szczególności przy sprzedaży poza miejscami, w których produkty te zostały wytworzone oraz przeznaczonych do handlu. Aktualnie w ramach rolniczego handlu detalicznego, z punktu widzenia wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności, zbywanie wytworzonych środków spożywczych jest możliwe wyłącznie konsumentom końcowym.
Proponowane zmiany
Proponowane zmiany dotyczą dwóch ustaw. Pierwsza - ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych ma wprowadzić zwolnienie podatkowe, oraz możliwość opodatkowania 2% ryczałtem przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy (nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze).
W związku ze znacznym wzrostem kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych proponuje się podwyższenie kwoty przychodów zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych do 40 tys. zł.
Druga zmiana dotyczy ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Dzięki wprowadzanym rozwiązaniom żywność wyprodukowaną w ramach rolniczego handlu detalicznego będzie można zbywać m.in. sklepom i restauracjom zlokalizowanym na obszarze tego samego województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji tej żywności lub zlokalizowanym na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem.
Dokumentowaniu podlegało będzie określenie ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego a nie produkcja.
Projekt wskazuje udział pośrednika w procesie sprzedaży (ale nie produkcji), podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszów organizowanych w celu promocji żywności.
Zakłada się, że projektowana ustawa będzie pozytywnie oddziaływać na rolników, poprzez umożliwienie im uzyskiwania dodatkowego dochodu ze sprzedaży produktów rolnych przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy, a także na podmioty obecnie prowadzące rolniczy handel detaliczny, gdyż umożliwi im korzystanie z nowych kanałów dystrybucji poprzez lokalne zakłady prowadzące handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, w tym sklepów i restauracji.
Przebieg procesu legislacyjnego można śledzić tutaj: http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2857
Opr. Barbara Chrzanowska
(Źródło: www.witrynawiejska.pl)