Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce - Rok: 2019; okres: 10 (21.VI - 20.VIII)

Największy deficyt wody w okresie od 20 czerwca do 21 sierpnia br., podobnie jak w poprzednich okresach raportowania, notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego. Obecnie na tym terenie wartości KBW osiągają od -190 do -209 mm. Duży deficyt wody notowany jest na obszarze województw: wielkopolskiego, łódzkiego oraz w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, wynoszący od -160 mm do -179 mm. Na dużym obszarze kraju notowany jest niedobór wody od -110 do -159 mm. Natomiast na południu Polski oraz na Pojezierzu Mazurskim w tym okresie sześciodekadowym notowano najmniejszy deficyt wody wynoszący od poniżej -50 do -99 mm.

Suszę rolnicza notowana jest na terenie jedenastu województw:

• Lubuskiego,
• Wielkopolskiego,
• Łódzkiego,
• Zachodniopomorskiego,
• Kujawsko-pomorskiego,
• Opolskiego,
• Dolnośląskiego,
• Mazowieckiego,
• Lubelskiego,
• Pomorskiego,
• Śląskiego.

W obecnie rozpatrywanym sześciodekadowym okresie susza nie jest notowana w województwie małopolskim, podkarpackim, podlaskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim.

Susza notowana jest w dziewięciu monitorowanych w tym okresie uprawach, wśród:

• Kukurydzy na kiszonkę,
• Kukurydzy na ziarno,
• Krzewów owocowych,
• Roślin strączkowych,
• Ziemniaka,
• Warzyw gruntowych,
• Chmielu,
• Tytoniu,
• Buraka cukrowego,

Tabela 1 prezentuje zasięg suszy rolniczej w obecnym okresie sześciodekadowym dla poszczególnych upraw jako liczbę i udział gmin z suszą.

Tabela 1. Zasięg suszy rolniczej w okresie 21 czerwiec – 20 sierpień, liczba i udział (%) gmin w monitorowanych uprawach

Informację o powierzchni gruntów ornych zajętych przez suszę w obecnym okresie sześciodekadowym przedstawia tabela 2.

Tabela. 2. Zasięg suszy rolniczej jako udział (%) potencjalnej powierzchni gruntów ornych z suszą w monitorowanych uprawach

W dziesiątym okresie raportowania od 21 czerwca do 20 sierpnia 2019 roku największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Odnotowano ją w 905 gminach Polski (36,54% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 806 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 11 województwach na powierzchni 13,70% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.

Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na ziarno. Odnotowano ją w 840 gminachPolski (33,91% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 858 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 11 województwach na powierzchni 12,33% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.

Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych Wystąpiła w 606 gminach Polski (24,47% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 916 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 8 województwach na powierzchni 13,25 gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 5.

Tab. 5. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych.

Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach roślin strączkowych. Odnotowano ją w 473 gminachPolski (19,10% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 954 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 6 województwach na powierzchni 6,99% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 6.

Tab. 6. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach ziemniaka. Wystąpiła w 298 gminach Polski (12,03 % gminkraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło w tych uprawach zmniejszenie z wystąpieniem suszy o 652 gmin. Odnotowano ją w 5 województwach na powierzchni 4,30% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 7.

Tab. 7. Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 194 gminach Polski (7,83 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 912. Odnotowano ją w 5 województwach na powierzchni 2,30% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawiatab. 8.

Tab. 8. Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach chmielu. Wystąpiła w 130 gminach Polski (5,25 % gminkraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło w tych uprawach zmniejszenie z wystąpieniem suszy o 655 gmin. Odnotowano ją w 5 województwach na powierzchni 1,46% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 9.

Tab. 9. Zasięg suszy w uprawach chmielu

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach tytoniu. Wystąpiła w 130 gminach Polski (5,25 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 881. Odnotowano ją w 5 województwach na powierzchni 1,71% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 10.

Tab. 10. Zasięg suszy w uprawach tytoniu

Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach buraka cukrowego. Wystąpiła w 61 gminach Polski (2,46% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło w tych uprawach zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 236. Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,29% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 11.

Tab. 11. Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego

W trzeciej dekadzie czerwca było bardzo ciepło. W przeważającej części Polski temperatura powietrza wynosiła od 22 do 24°C a miejscami nawet do ponad 24°C. Najchłodniej było w północnej i południowej części kraju od 19 do 21°C.

W lipcu najzimniej było w północno-wschodniej części Polski z temperaturą od 15 do 18°C i na tych terenach była ona niższa od normy wieloletniej od 0,5 do 1,5°C. W części południowej było nieco cieplej od 18 do 20°C. Najcieplej było na Nizinie Śląskiej z temperaturą minimalnie przekraczającą 20°C. W południowo-zachodniej Polsce temperatura powietrza była wyższa od normy od 0,5 do 1,5°C.

Pierwsza dekada sierpnia była ciepła w południowo-zachodnich terenach kraju z temperaturą powietrza od 20 do ponad 20,5°C. Natomiast najzimniej było w północno-wschodnich obszarach od 16 do 17°C. Druga dekada była ciepła na przeważającym obszarze Polski z temperaturą od 18 do 20°C. Jedynie w północnej i na krańcach południowo-zachodniej części kraju było nieco chłodniej od 16 do 18°C.

W trzeciej dekadzie czerwca opady były niskie od 5 mm (a miejscami w ogóle nie wystąpiły) do 15 mm w części południowej i środkowej Polsce. Stosunkowo wysokie opady notowano miejscami we wschodniej części kraju od 20 do ponad 50 mm.

W lipcu opady były bardzo zróżnicowane. W północnej części kraju na Wysoczyźnie Żarnowieckiej, na Pobrzeżu i Pojezierzu Kaszubskim oraz na Mierzei Helskiej notowano opady od 70 do nawet ponad 150 mm. Tylko nieco mniejsze opady notowano na Nizinie Podlaskiej od 70 do 120 mm. Na wymienionych terenach opady wynosiły od 100 do 140% normy wieloletniej. Stosunkowo wysokie opady notowano na Wyżynie Śląskiej oraz na Pogórzu Karpackim od 70 do 130 mm. Na pozostałym obszarze kraju opady były mniejsze od 20 do 70 mm, stanowiły od 40 do 100% normy.

W pierwszej dekadzie sierpnia w środkowym pasie kraju notowano małe opady od poniżej 5 do 15 mm. Podobne opady notowano w drugiej dekadzie tego miesiąca w północnej części Polski. Natomiast w południowych i północnych obszarach w pierwszej dekadzie opady były już większe od 15 do ponad 50 mm. Tej wielkości opady notowano też w południowej części kraju w drugiej dekadzie tego miesiąca.

W dwóch ostatnich okresach sześciodekadowych odnotowano wzrost wartości klimatycznego bilansu wodnego, zaś w poprzednich sześciu okresach notowano duży deficyt wody. Skutkiem bardzo wysokiego niedoboru wody była rozległa susza rolnicza występująca we wszystkich monitorowanych uprawach oraz we wszystkich województwach kraju. Obecnie deficyt wody dla roślin zmalał. W tym okresie raportowania w stosunku do poprzedniego okresu nastąpiło znaczne zmniejszenie liczby gmin z suszą we wszystkich monitorowanych uprawach. Zmniejszenie to wynosiło od 236 gmin w przypadku buraka cukrowego po 954 w uprawach roślin strączkowych. Suszą rolniczą objęte jest nadal 11 województw kraju oraz 9 monitorowanych grup i gatunków upraw.

Dyrektor

Prof. dr. hab. Wiesław Oleszek

Opracowali:

Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadaw.

Dr hab. Rafał Pudełko

Dr Katarzyna Żyłowska

Dr Jan Jadczyszyn

Mgr Piotr Koza

Mgr Elżbieta Wróblewska

Mgr Agata Nowak